Op donderdagochtend 21 september hoorden wij

binnen Stabroek (hoofstad van de Demerary) al vroeg geruchten, maar losse geruchten als of

er onraad op de kust was: rond 10 uur , toen wij

in den Raad zaten (het Hof van Justitie was vergaderd) kreeg

de Heer Directeur-Generaal Backer 2. spoedberichten van de West-

Zee-kust, welken die geruchten bevestigdenen. De Raad brak

op, omdat de leden, Planters zijnde, gaarne adirect naar huis

wilden om orde op hun Plantages te stellen en ‘derzelver

Negers in respect te houden’. — De Heer Backer gaf aanstonds

orders tot het zenden van Assistentie: Ik bood mijzelf aan om

in persoon naar de Westkust te gaan, ten einde op de plaats

van den opstand zijnde beter te kunnen beordelen en direct in  het

werk te stellen wat er nodig was de opstan te onderdrukken

; ik verzogt teffens dat mij

een Lid uit de Regeering, in qualiteit van Commissaris

mogt worden toegevoegd. Dit geschiedde; één Heer van

Regeering was nog niet weg van Stabroek, en deeze liet

zich overhaalen om met mij te gaan. — Voor 12.

uuren ‘s middags waren wij reeds onder zeil met drie

booten en 10. man en een Officier van boord van

‘s Lands Schip de Galaté.

Op de Uitvlugt koomende (Plantage van den Heer

Boode) waar de revolte dien nagt had begonnen, vonden

wij alles in groote neerslagtigheid en vrees. Egter waren

reeds 30. gewaapende Burgers met hunne Officieren te samen

getrokken; maar wat kon die handvol manschappen helpen om

4. of 5. Plantages te bezetten en tegen een nieuwen aanval, die

in de aanstaande nacht gevreesd werd, te dekken; te meer daar

men niet wist of de Neegers die op de Plantages gebleven waren,

vertrouwd konden worden, dan niet?

De informatie  die wij bij onze aankomst

op de Uitvlugt kregen, was: Dat des avonds te voren, circa

9. uur, 30. á 40. stuks Negers, van de Plantages

Vrees en hoop, de Leonora, en Groenwelde, van de Heeren Jonas,

Stöcking, en Brandes, met houwers en kapmessen gewapend,

op de Uitvlugt waren aangekomen, alwaar zij, gevoegd met

enige Negers van den Heer Boode, de blanke Bedienden van

laatstgemelden Heer in en bij zijn beneden woonhuis waren aan-

gevallen, terwijl hij boven met zijn Directeur zat te souperen.

Deze twee laatsten het geweld horende, en ziende een der

Blanken vol wonden en zeer bebloed naar boven vluchten, hadden

even de tijd om een geladen geweer en een paar pistolen met

een houwer te krijgen: De rebellen kwamen met een vreselijk

geschreeuw naar boven lopen, om den Heer Boode en zijnen

Directeur te massacreeren, en dan de ammunitie te zien in

hun geweld te krijgen, ten einde zoo veel te gemakkelijker in

hunne onderneming tegen de andere Plantages te gebruiken.

De tegenwoordigheid van geest en de moed van de twee laatst-

gemelden was voorbeeldig: in plaats van te schieten liepen zij de

Negers tot aan de trap tegemoet (waar niet veel ruimte was voor

de menigte) en hielden de lopen voor de borst, zwerende

hen tot stof te zullen schieten zoo zij niet direct weer naar beneden

gingen. De Negers die vooraan waren, deinsden terug, en die

achter waren moesten hen volgen. Toen koelden zij hun woede op de

tuinbaas, dien zij beneden bij het woonhuis vonden, en gaven hem

13 vreselijke wonden: de stookbaas was bij de eersten aanval

reeds vermoord. Ondertussen had de Heer Boode met zijn Di-

recteur, een nieuwen aanval voorziende, in der haast nog eeige wapens geladen: naauwlijks

waren zij daar klaar mee, of dezelfde troep kwam wederom met

een ijselijk geschreeuw naar boven: maar op even dezelfde manier

werden zij weggegejaagd, en na verloop van korte tijd nog

voor de derde keer. Negers zijn over het

algemeen lafhartig hier komt bij, dat zij niet allen gewaa-

pend waren, vermits die van de Leonora en van Vrees en hoop,

door hunne drift vervoerd, gelukkig een half uur vroeger

dan afgesproken was op de Uitvlugt waren gekomen, en

vóór dat het volk van deze laatste Plantage zich gewaapend

had. — Zij weeken naar het bos. Ondertussen had-

den drie van de Bomba’s (dit zijn de zwarte Officieren der Slaven) van den heer Boode, met eenige anderen

zijner Negers, en meede eenigen van zijn huisvolk, hem om

geweren gevraagd, om hem en zijne Plantage tegen

een nieuwen aanval te beschermen: maar zeer voorzichtig

had hij dat verzoek van de hand gewezen: Alles was verlooren

had hij hun geweren toevertrouwd, gelijk een paar dagen later

gebleken is.

Wij informeerden ons verder bij de gekwetste Blanken, of

zij de aanvallers gekend hadden: de een die het minst

gekwetst was, schoon hij elf zwaare houwen hadgekregen, ver-

klaarde niemand te hebben gekend: de andere was te zwaar gewond;

bovendien was hem het spreken belet door en houw in het kaakbeen waarbij hem zijn halve tong

afgekapt was. De heer Boode en zijn directeur hadden ook niemand gekend van degenen die naar boven gelopen waren,

uitgezonderd één huisjongen; maar dit werd nog met rust gelaten om geen alarm onder de andere Negers te brengen die mede

schuldig konden zijn, en die bij het gevangen nemen van de jongen mogelijk zouden vluchten.

Wij maakten toen onze dispositien om de Uitvlugt en de naburige Plantages

van de Heeren Jonas, Stöcktin, Brandes, alsmede

Metzorg van den Heer Hecke, dien nacht tegen een nieuwen aan-

val te beschermen. Van onze 30 burgers, en 25 soldaaten

als matrozen, plaatsten wij 10 man op iedere plantage,

stelden overal voorposten uit van de vertrouwdste Negers, en

patrouilleerden de hele nacht. Menigmaal hebben wij

in de twee eerste nachten het geschreeuw van de weglopers gehoord

en ons verbeeld dat zij kwamen aanrukken; doch zij hebben

niet gedurfd, omdat, door contact met de opstandelingen die op de plantages,

hun niet onbekend was

dat er assistentie was gekomen en dat men hen verwachtte.

De derde dag, toen de gewonde tuinbaas weer bij kennis was, verzochten wij

hem op een lij te willen schrijven de namen van de aanvallers

die hij gekend had: hij schreef en vijf op, en on-

der die vijf (allen van den heer Boode) waren de drie Bomba’s

die om geweren hadden gevraagd. Deze waren

niet gevlucht, omdat zij meenden in het donker niet herkend

te zijn geweest in de menigte, en dan om het de weggelopenen

wanneer zij weer zouden aanvallen, zoals verwacht werd,

gemakkelijk te maken, door hen te helpen.

Wij lieten ze alle 5 direct oppakken, alsmeede den bovengemel-

den huisjongen die door den Hr. Boode en zijn Directeur was gekend ge-

weest. Aanstonds hielden wij verhoor; maar zij klapten niet, en

waren quasi de onschuldige mensen, die ‘t het best met hun meester

voor hadden. Zij wierden niettemin opgesloten,

en bij die gelegenheid vonden wij dat een der Bomba’s een scherp

geslepen houwer in zijn lange broek verborgen had. Wij onder-

vroegen wederom den Tuinbaas, die, schoon zijn einde naderde,

gelukkig wederom bij volle verstand was. Wij noemden

hem enige namen op die niet op de lij stonden, en hij schudde

neen! Maar telkens als hem iemand genoemd werd van degenen

die hij daags te voren op de lij had geschreven, knikte hij ja! en

daarop stierf hij ‘s anderendaags. — Bij de zes die wij ge-

vangen hadden lieten wij nog enige anderenverdachten oppakken

en zonden ze te samen op naar Stabroek. Wij waren moreel zeker

dat er zich meer schuldigen op de Plantage bevonden, maar

wisten niet welken het waren, en we konden niet de hele slavenmacht van

die plantage (meer dan 400 koppen) in hechtenis

nemen; zoo dat wij niet op ons gemak waren. Maar

behalve dat ons een klein detachement soldaten van Essequebo was

toegezonden, kregen wij de vierde dag een zending van wel

60 Indianen. Toen waren wij klaar, en nu was het de beurt

der Negers geworden om te vrezen. Wij maakten jacht op jacht;

de Indianen in ‘t bos; en wij met de burgers, soldaaten, en

matrozen op de achterdammen: dagelijks wierden er enigen gevan-

gen, anderen doodgeschoten. Van de grenzen tussen Essequebo en

Demerary kregen wij een Neger met 2 Negerinnen, alle drie van

het complot; toen begon het te klappen: een dag later kregen wij

een der voornaamste belhaamels; deze was van den Hr. Boode, en

klapte ook; hij noemde nog enige schuldigen op van de Uitvlugt,

die wij bij de kop lieten krijgen; en zoo begon het gehele

kluwen zich mooi  te ontwinden.

Den zevende dag. toen alles wederom stil en in rust was,

en wij het detachement van Essequebo terug hadden ge-

zonden, keerde ik naa Stabroek terug, na de burgers, die zeer afge-

mat waren te hebben bedankt, en lde Indiaanen met de sol-

daaten en matroozen op de kust achterlatend, met opdracht om te

blijven jagen. Dit was zo’n succes, dat

op 2 of 3 na, zij allen of doodgeschoten of in handen der justitie

gevallen zijn. — Ik heb er 44 binnen Stabroek in hechtenis

gehad: en omdat in dergelijke zeer kritieke gevallen niets zoo

heilzaam is als een prompte expeditie van justitie, heeft het Hof

zonder enige relache blijven doorzitten, en zijn in de tijd van vier

weken vanaf mijn terugkomst van de Westkust, hun

processen opgemaakt, de schuldigen veroordeeld, en geëxecuteerd ge-

worden. De Executie heeft twee dagen geduurd, vrijdag en

zaterdag van den 30^e en 31^e October. Van de 44 zijn er zes

geabsolveerd geworden: drie wijven zijn gezweept en aan hun

meesters terug gegeven; drie anderen (namelijk een man en twee

wijven) gezweept en tot levenslang aan de ketting veroordeeld;

12 Negers gehangen, en 20 levend geradbraakt:

voorts zijn van deze 32 de koppen afgehouwen en op

het galgenveld op pinnen gesteld, de rompen der geradbraakten

verbrand, en die der gehangenen in diepe putten gestoken, die vervol-

gens met ongebluste kalk gedeeltelijk zijn opgevuld geworden.

De Executie is met de uiterste regulariteit en decentie toegegaan.

Duizenden negers waren van alle kanten door hunne meesters

of directeuren naar Stabroek gezonden om ooggetuigen van deze

strafoefening te zijn: doch wij hadden zulke goede

voorzorgen genomen, dat er geen oploop van Negers te vrezen

was: Stabroek had een Compagnie van 100 burgers in de wapenen;

door het garnisoen was een kring rondom het schavot

gesloten, en een gedeelte de equipage van ‘s Landts Schip de Gala-

thé had het Fort en de hoofdwacht inmiddels betrokken.

Deze revolte was door een paar zeer doortrapte Negers en

een Mulat ontworpen. Hun vorneemen was de hele West-

Zeekust af te lopen; vervolgens de Oostkust, en dan eindelijk de

beide oevers de rivier; overal alle de Blanken dood te slaan

(behalve de vrouwen, die zij voor hun gerief zouden hebben in

leven gelaten) en zich dan met kracht van wapens, die zij op

de plantages naar genoegen meenden te zullen vinden, in de

bezitting hunner heerschappij te verdedigen tegen

alle Blanken die van over zee mochten komen. — Er zijn niet

minder dan zeven bomba’s, behorende tot vier plantages, onder

dit complot geweest. Op de laatste zondag van Pinks-

teren hadden zij hun Eedverbond met het drinken van elkaars

bloed bekrachtigd.